Het autonome zenuwstelsel: balans tussen actie en rust
Als je last hebt van chronische stress, kan je lichaam niet meer goed ontspannen of in rust komen. Je lijf is steeds bezig met vechten en vluchten. Hierdoor mist je lijf de ruimte om – voldoende – in de ontspanning te komen. Met als gevolg dat dit allerlei lichamelijke of geestelijke klachten kan geven.
Sympathisch en parasympatisch zenuwstelsel
We hebben in ons lijf twee systemen:
- Het sympathisch zenuwstelsel: voor vluchten en vechten.
- Het parasympatisch zenuwstelsel: voor herstel en rust.
Deze twee systemen samen vormen ons autonome zenuwstelsel.
Functies van het autonome zenuwstelsel
Je autonome zenuwstelsel controleert alle onbewuste processen en functies in ons lichaam, zoals:
- Onze ademhaling
- Onze hartslag
- Het verteren van voedsel
Dit werkt geheel vanzelf op onbewust niveau, wat ons veel denkwerk bespaart. Anders zouden we voortdurend bewust moeten ademen of ons eten verteren.
De taken van het sympathisch en parasympatisch zenuwstelsel
Sympathisch zenuwstelsel: ons gaspedaal
- Zorgt voor alertheid.
- Zet ons ‘aan’ en maakt ons klaar voor actie.
- Verhoogt hartslag, ademhaling en energieproductie.
- Stimuleert de aanmaak van cortisol, adrenaline en noradrenaline.
Parasympatisch zenuwstelsel: onze rem
- Zorgt voor ontspanning en herstel.
- Laat hartslag en ademhaling dalen.
- Bevordert de spijsvertering en opname van voedingsstoffen.
- Maakt gebruik van de neurotransmitter acetylcholine om stresshormonen te verlagen.
Hoe stress ons beïnvloedt
Acute stress: nuttig maar tijdelijk
Bij een korte stressreactie, zoals tijdens een achtervolging, zorgt het sympathisch zenuwstelsel ervoor dat je kunt reageren. Zodra het gevaar geweken is, neemt het parasympatisch zenuwstelsel de regie over, en komt je lichaam tot rust.
Chronische stress: een verstoord systeem
Bij chronische stress blijft het sympathisch zenuwstelsel overactief, waardoor het parasympatisch zenuwstelsel onvoldoende ruimte krijgt. Dit kan leiden tot lichamelijke en mentale klachten.
Klachten door chronische stress
Bij kinderen:
- Buikpijn
- Slaapproblemen
- Angstig of teruggetrokken gedrag
- Boosheid en vernielzucht
- Overgewicht
Bij volwassenen:
- Gejaagd gevoel en moeheid
- Hartkloppingen en hoge bloeddruk
- Slaapproblemen en depressie
- Verminderd immuunsysteem
- Prikkelbaar darm syndroom
Wat kun je doen tegen chronische stress?
Tips om meer balans te vinden:
- Zelfhypnose: Kom tot rust met bewustzijnsoefeningen.
- Massage en reflexintegratie: Stimuleer ontspanning via diepe druk en aanraking.
- Minder schermtijd: Verminder prikkels van digitale apparaten.
- Ademhalingsoefeningen: Probeer het vierkant van 4×4 (vier tellen in, rust, uit, rust).
- Wandelen in de natuur: Laat je verwonderen door je omgeving.
- Mediteren: Gebruik een stem die je fijn vindt en laat je meenemen.
Ondersteuning bij Ingrid Reflex
In mijn praktijk in Heemskerk help ik zowel kinderen als volwassenen met:
- Hypnotherapie
- Reflexintegratie
Neem gerust contact op via mail@ingridreflex.nl. Samen werken we aan meer balans en rust in jouw leven.
Liefs en goeds,
Ingrid